Αγγειογραφία
Η Κυκλοφορία του Αίματος στα Περιφερικά Αγγεία
Με κάθε χτύπο της καρδιάς σας, ο καρδιακός μυς προωθεί οξυγονωμένο αίμα σε ολόκληρο το σώμα. Τα αγγεία που μεταφέρουν αυτό το αίμα στα διάφορα όργανα και στους μύες ονομάζονται αρτηρίες. Οι φλέβες επιστρέφουν το αίμα που έχει χρησιμοποιηθεί από τα διάφορα όργανα πίσω στην καρδιά. Αυτός ο κύκλος μεταφοράς και επιστροφής αίματος στην καρδιά δουλεύει ικανοποιητικά, όταν οι αρτηρίες και οι φλέβες είναι υγιείς. Εάν όμως μια αρτηρία έχει μια σημαντική στένωση ή απόφραξη, τότε η ροή του αίματος επιβραδύνεται ή και σταματά. Αυτό σημαίνει ότι οι μύες και τα διάφορα όργανα δεν παίρνουν όλο το οξυγόνο που χρειάζονται.
Διαδρομή των Περιφερικών Αρτηριών
Οι αρτηρίες γίνονται μικρότερες καθώς απομακρύνονται από την καρδιά. Το αίμα φεύγει από την καρδιά και διαμέσου της αορτής περνάει σε άλλες αρτηρίες, στον τράχηλο, στην κοιλιακή χώρα και στους μηρούς. Αυτές οι αρτηρίες δίνουν μικρότερους κλάδους σε όλο το σώμα.
Μια φυσιολογική (υγιής) αρτηρία
Η αρτηρία είναι ένας μικρός μυϊκός σωλήνας. Έχει λεία ευθυγράμμιση και εύκαμπτα τοιχώματα που επιτρέπουν στο αίμα να περνάει ελεύθερα. Όταν κάνουμε οποιαδήποτε δραστηριότητα, οι μύες χρειάζονται περισσότερο οξυγόνο και κατά συνέπεια περισσότερο αίμα. Οι υγιείς αρτηρίες μπορούν να προσαρμοστούν και να αυξήσουν τη ροή του αίματος όσο και όποτε χρειάζεται.
Περιφερική Αρτηριακή Νόσος
Με την πάροδο της ηλικίας οι αρτηρίες γίνονται σκληρότερες και με παχύτερο τοίχωμα. Επιπρόσθετα, κάποιοι παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα και η υψηλή χοληστερίνη προκαλούν ζημιά στη λεία ευθυγράμμιση των αρτηριών. Αυτή η «σκλήρυνση» ή «πάχυνση» του τοιχώματος των αρτηριών ονομάζεται αθηρωμάτωση και είναι η αιτία της περιφερικής αρτηριακής νόσου. Η αθηρωμάτωση αρχίζει με την εναπόθεση μιας πλάκας λίπους στο τοίχωμα της αρτηρίας. Αυτή η αθηρωματική πλάκα μειώνει την παροχή αίματος στο όργανο στο οποίο και κατευθύνεται το αγγείο. Καθώς η αθηρωματική πλάκα μεγαλώνει η αρτηρία στενεύει ή μπορεί να αποφραχθεί. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διάφορα ζωτικά όργανα και μύες δεν μπορούν να έχουν το οξυγόνο που τους είναι απαραίτητο, όταν το χρειαστούν π.χ. σε σωματική άσκηση.
Αρτηρία με «πάχυνση» τοιχώματος
Η περιφερική αρτηριακή νόσος ξεκινά με την εναπόθεση μιας πλάκας λίπους σε μία ή περισσότερες αρτηρίες, το οποίο είναι επακόλουθο της υψηλής χοληστερίνης, του καπνίσματος ή της αυξημένης αρτηριακής πίεσης. Σ’ αυτό το στάδιο, η ροή στην αρτηρία είναι φυσιολογική και κατά συνέπεια δεν έχετε συμπτώματα.
Αρτηρία με σημαντική στένωση
Καθώς η εναπόθεση λίπους αυξάνεται, η αρτηρία «στενεύει» και ταυτόχρονα ελαττώνεται η παροχή του οξυγονωμένου αίματος στην περιοχή όπου κατευθύνεται η αρτηρία. Εδώ ξεκινάνε τα συμπτώματα της περιφερικής αρτηριακής νόσου, όπως η διαλείπουσα χωλότητα.
Αρτηρία με ολική απόφραξη
Η ταυτόχρονη παρουσία αθηρωματικής πλάκας και θρόμβου αποφράζει πλήρως την αρτηρία, με συνέπεια τη διακοπή της παροχής αίματος και οξυγόνου σε κάποιο όργανο ή στους μύες. Πιθανώς να αισθάνεστε πόνο, όταν ξαπλώνετε (πόνος σε ηρεμία). Αυτός ο τύπος του πόνου ιδίως στους μύες των ποδιών είναι ιδιαίτερα συχνός τη νύχτα. Εάν δεν υπάρξει κάποια παρέμβαση, το όργανο ή ο μυς που κινδυνεύει μπορεί να πάθει σημαντική ζημιά.
Η περιφερική αρτηριακή νόσος μπορεί να προσβάλει ένα ή περισσότερα σημεία. Οι κίτρινες περιοχές είναι και οι πιο συνηθισμένες εντοπίσεις.
Διαγνωστική Προσέγγιση
Η υποψία της ύπαρξης περιφερικής αρτηριακής νόσου ξεκινά από τη λήψη του ιστορικού και τη φυσική εξέταση. Συγκεκριμένες διαγνωστικές δοκιμασίες βοηθούν να επιβεβαιώσουμε την ύπαρξη περιφερικής αρτηριακής νόσου, καθώς επίσης και το βαθμό του προβλήματος των αρτηριών.
Ατομικό Ιστορικό
Θα ερωτηθείτε για τα συμπτώματα και τους παράγοντες κινδύνου της περιφερικής αρτηριακής νόσου. Πρέπει να αναφέρετε οποιαδήποτε φάρμακα παίρνετε, όπως ασπιρίνη ή άλλα φάρμακα που αραιώνουν το αίμα.
Φυσική Εξέταση
Η αθηρωματική πλάκα σχηματίζεται στις αρτηρίες σε ολόκληρο το σώμα. Για το λόγο αυτό, ο/η γιατρός σας θα ψηλαφίσει τους σφυγμούς και θα ακροαστεί τη ροή του αίματος στις μεγάλες αρτηρίες του σώματος. Τόσο οι αρτηρίες που κατευθύνονται στα χέρια όσο και οι αρτηρίες που κατευθύνονται στα πόδια θα εξεταστούν για σημεία περιφερικής αρτηριακής νόσου. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται προβλήματα στα νύχια, αλλαγές στο χρώμα και στη θερμοκρασία του δέρματος, καθώς και πληγές που δεν επουλώνονται.
Εξετάσεις για τη μέτρηση της ροής του αίματος στις αρτηρίες
1. Δείκτης ΑΒΙ, ο οποίος συγκρίνει την αρτηριακή πίεση στον αστράγαλο με την αντίστοιχη πίεση στο χέρι σας. Με βάση τα αποτελέσματα αυτά, ο γιατρός σας μπορεί να διαγνώσει την περιφερική αρτηριακή νόσο.
2. Υπερηχογράφημα (Triplex) αρτηριών, το οποίο απεικονίζει τη ροή του αίματος μέσα στις αρτηρίες. Μπορεί να δείξει σημαντικές αλλαγές στη ροή του αίματος, εξαιτίας στένωσης ή απόφραξης μιας ή και περισσοτέρων αρτηριών.
Απεικονιστικές Εξετάσεις
Εάν με βάση τις προηγούμενες διαγνωστικές εξετάσεις βρεθείτε να έχετε περιφερική αρτηριακή νόσο, πιθανότατα θα υποβληθείτε και σε περαιτέρω απεικονιστικό έλεγχο. Αυτές οι εξετάσεις δείχνουν την ακριβή θέση, καθώς και το ποσοστό της στένωσης σε μια αρτηρία. Ο/Η γιατρός σας θα χρησιμοποιήσει αυτά τα αποτελέσματα για τον πιο αποτελεσματικό θεραπευτικό χειρισμό της πάθησής σας.
Αγγειογραφία
Η αγγειογραφία είναι η τελική εξέταση για την οριστική διάγνωση της βαρύτητας της περιφερικής αρτηριακής νόσου. Με βάση το αποτέλεσμα της αγγειογραφίας, παίρνεται και η απόφαση για την περαιτέρω θεραπεία της περιφερικής αρτηριακής νόσου είτε συντηρητικά (φάρμακα), είτε επεμβατικά (αγγειοπλαστική – τοποθέτηση stent), είτε χειρουργικά (by – pass).
Άλλες Απεικονιστικές Εξετάσεις
Άλλες απεικονιστικές εξετάσεις που βοηθούν να διαγνώσουμε την ύπαρξη περιφερικής αρτηριακής νόσου με τη χρήση σκιαγραφικού υλικού είναι:
1. Αξονική αγγειογραφία, η οποία κάνει χρήση ακτίνων Χ μέσα από computer και απεικονίζει λεπτομέρειες των αρτηριών.
2. Μαγνητική αγγειογραφία, η οποία χρησιμοποιεί ένα ισχυρό μαγνητικό και ακουστικό πεδίο, για να αναπαράγει εικόνες της ροής του αίματος στις αρτηρίες.
Προετοιμασία για την Αγγειογραφία
Πρέπει να ενημερώσετε το/τη γιατρό σας μερικές μέρες πριν την επέμβαση εάν:
-
Έχετε προβλήματα με αιμορραγίες
-
Έχετε πρόβλημα με τη νεφρική σας λειτουργία
-
Είστε αλλεργικός στο ιώδιο
-
Παίρνετε φάρμακα που αραιώνουν το αίμα
-
Παίρνετε φάρμακα για σακχαρώδη διαβήτη
Το Πρωινό της Εξέτασης
Όταν φτάσετε στο νοσοκομείο, θα είστε νηστικός και θα σας γίνει ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα. Η περιοχή παρακέντησης, όπου και θα μπει ο καθετήρας για την εξέταση (συνήθως το πόδι ή το χέρι), προετοιμάζεται με ξύρισμα και τοπική αποστείρωση και ένας ενδοφλέβιος καθετήρας (ορός), θα τοποθετηθεί συνήθως στο αριστερό σας χέρι. Στην συνέχεια, θα οδηγηθείτε στο αιμοδυναμικό εργαστήριο, το οποίο είναι ένα ειδικό δωμάτιο εξοπλισμένο με όλα τα εργαλεία που είναι απαραίτητα στον επεμβατικό καρδιολόγο, για να πραγματοποιήσει την επέμβαση.
Πιθανοί Κίνδυνοι της Αγγειογραφίας
Ο κίνδυνος από την εξέταση είναι πολύ μικρός σε έμπειρα χέρια και σε οργανωμένα νοσοκομεία. Εξάλλου, η εξέταση πραγματοποιείται εφόσον είναι κλινικά ενδεδειγμένη και τα οφέλη της συλλογής των πληροφοριών από την εξέταση είναι κατά πολύ μεγαλύτερα από το μικρό κίνδυνό της. Σύμφωνα με διεθνή δεδομένα, ο κίνδυνος τοπικής επιπλοκής (αιμορραγία, «σχίσιμο» της αρτηρίας) είναι κάτω από 1%, ενώ ο κίνδυνος σοβαρής επιπλοκής (αλλεργική αντίδραση, αρρυθμία, καρδιοαγγειακό επεισόδιο), είναι περίπου 0,1% (1 επιπλοκή στις 1000 επεμβάσεις).
Πώς πραγματοποιείται η Αγγειογραφία
Η επέμβαση γίνεται στο αιμοδυναμικό εργαστήριο.
Θα είστε ξύπνιος κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
Σε αποστειρωμένο περιβάλλον γίνεται τοπική νάρκωση στην περιοχή παρακέντησης (συνήθως ψηλά στο μηρό ή στο χέρι), όπου θα τοποθετηθεί ένα μικροσκοπικό πλαστικό σωληνάκι μέσα στην αρτηρία. Δεν αισθάνεστε πόνο κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
Μέσα από το μικροσκοπικό αυτό σωληνάκι, άλλοι μικροί καθετήρες με διάμετρο 2 χιλιοστά περίπου (μικρά σωληνάκια σαν μακαρόνι), οδηγούνται ανώδυνα και χωρίς να τους αισθάνεστε στην περιοχή που θέλουμε να απεικονίσουμε τις αρτηρίες (καρωτίδες, άνω άκρα, κοιλιακή χώρα, κάτω άκρα).
Οι καθετήρες επιτρέπουν τη χορήγηση ακτινοσκιερού υγρού μέσα στις αρτηρίες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο και με τη βοήθεια ακτίνων Χ, απεικονίζεται το αρτηριακό δίκτυο και ελέγχεται η κατάσταση των αρτηριών για την παρουσία πιθανών στενώσεων ή αποφράξεων. Η όλη διαδικασία παρακολουθείται στην οθόνη και καταγράφεται. Η διάρκεια της εξέτασης είναι συνήθως 30΄.
