Στεφανιογραφία
Στεφανιαίες αρτηρίες: Οι αγωγοί της ζωής στην καρδιά
Η καρδιά είναι ένας μυς περίπου στο μέγεθος μιας γροθιάς. Ο καρδιακός μυς δίνει ασταμάτητα σε όλο το σώμα μας αίμα που είναι γεμάτο με οξυγόνο για τη σωστή λειτουργία όλων των κυττάρων μας. Για να κάνει όμως σωστά τη δουλειά του, χρειάζεται κι αυτός οξυγονωμένο αίμα. Το αίμα παίρνει το οξυγόνο του από τους πνεύμονες. Από εκεί το οξυγονωμένο αίμα έρχεται στην καρδιά μέσα από τις στεφανιαίες αρτηρίες.
Φυσιολογικές στεφανιαίες αρτηρίες
Οι στεφανιαίες αρτηρίες είνα τρεις (Διάγραμμα) και βγαίνουν από ένα μεγάλο αγγείο που ονομάζεται αορτή. Η αορτή μεταφέρει αίμα από την καρδιά σε όλο το σώμα μας. Οι στεφανιαίες αρτηρίες δίνουν και άλλους μικρότερους κλάδους και περιβάλλουν όλη την καρδιά. Οταν είναι «υγιείς» ή αλλιώς φυσιολογικές, δίνουν αίμα πλούσιο σε οξυγόνο σε κάθε τμήμα του καρδιακού μυός.
Φυσιολογική Στεφανιαία αρτηρία
Μια φυσιολογική ή «υγιής» στεφανιαία αρτηρία μεταφέρει οξυγονωμένο αίμα με ευκολία στον καρδιακό μυ.aa
Στεφανιαία νόσος
Η στεφανιαία νόσος συμβαίνει όταν οι αρτηρίες της καρδιάς αρχίζουν να στενεύουν ή και να αποφράσσονται. Κατά συνέπεια, η παροχή οξυγονωμένου αίματος στην καρδιά είναι μειωμένη με κίνδυνο την υγεία του καρδιακού μυός.
Αποφραγμένες στεφανιαίες αρτηρίες
Η αιτία της στεφανιαίας νόσου είναι η αθηρωμάτωση («σκλήρυνση» ή «πάχυνση» του τοιχώματος των αρτηριών). Η αθηρωμάτωση αρχίζει με την εναπόθεση μιας πλάκας λίπους στο τοίχωμα της αρτηρίας. Αυτή η αθηρωματική πλάκα μειώνει την παροχή αίματος στην καρδιά. Καθώς η αθηρωματική πλάκα μεγαλώνει, η στεφανιαία αρτηρία στενεύει και μπορεί να αποφραχθεί. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η καρδιά σας δεν μπορεί να έχει το οξυγόνο που της είναι απαραίτητο όταν το χρειαστεί (π.χ σε σωματική άσκηση).
Στεφανιαία αρτηρία με «πάχυνση» του τοιχώματος
Η στεφανιαία νόσος ξεκινά με την εναπόθεση μιας πλάκας λίπους στις αρτηρίες της καρδιάς σαν αποτέλεσμα της υψηλής χοληστερίνης, του καπνίσματος ή της αυξημένης πίεσης.
Στεφανιαία αρτηρία με σημαντική στένωση
Καθώς η εναπόθεση λίπους αυξάνεται, η αρτηρία «στενεύει» και ταυτόχρονα ελαττώνεται και η παροχή οξυγονωμένου αίματος στον καρδιακό μυ. Εδώ ξεκινάνε και τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου όπως η στηθάγχη.
Στεφανιαία αρτηρία με ολική απόφραξη
Η ταυτόχρονη παρουσία αθηρωματικής πλάκας και θρόμβου αποφράζει πλήρως την αρτηρία με συνέπεια τη διακοπή παροχής αίματος στον καρδιακό μυ και το έμφραγμα.
Η στεφανιογραφία είναι η τελική εξέταση για την οριστική διάγνωση των περισσοτέρων καρδιακών παθήσεων και ειδικότερα της στεφανιαίας νόσου. Με βάση το αποτέλεσμα της στεφανιογραφίας παίρνεται και η απόφαση, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, για την περαιτέρω θεραπεία της στεφανιαίας νόσου είτε συντηρητικά (φάρμακα) είτε επεμβατικά (αγγειοπλαστική) είτε χειρουργικά (by–pass).
Επικινδυνότητα της στεφανιογραφίας
Ο κίνδυνος από την εξέταση είναι πολύ μικρός σε έμπειρα χέρια και σε οργανωμένα νοσοκομεία. Εξάλλου, η εξέταση πραγματοποιείται εφόσον είναι κλινικά ενδεδειγμένη και τα οφέλη της συλλογής των πληροφοριών από την εξέταση είναι κατά πολύ μεγαλύτερα από το μικρό κίνδυνό της. Σύμφωνα με διεθνή δεδομένα, ο κίνδυνος τοπικής επιπλοκής (αιμορραγία, «σχίσιμο» της αρτηρίας) είναι κάτω από 1% ενώ ο κίδυνος σοβαρής επιπλοκής (αλλεργική αντίδραση, αρρυθμία, καρδιοαγγειακό σύμβαμα) είναι περίπου 0.1% (μια επιπλοκή στις χίλιες επεμβάσεις).
Προετοιμασία για τη στεφανιογραφία
Πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας μερικές ημέρες πριν την επέμβαση εάν:
-
Έχετε προβλήματα με αιμορραγίες
-
Έχετε πρόβλημα με τη νεφρική σας λειτουργία
-
Είστε αλλεργικός στο ιώδιο
-
Παίρνετε φάρμακα που «αραιώνουν» το αίμα
-
Παίρνετε φάρμακα για σακχαρώδη διαβήτη
Το πρωινό της εξέτασης
Όταν φτάσετε στο νοσοκομείο θα είστε νηστικός και θα σας γίνει ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα. Η περιοχή παρακέντησης όπου και θα μπει ο καθετήρας για την εξέταση (συνήθως το πόδι) προετοιμάζεται με ξύρισμα και ένας ενδοφλέβιος καθετήρας (ορός) θα τοποθετηθεί στο αριστερό σας χέρι.
Πως πραγματοποιείται η στεφανιογραφία
-
Η επέμβαση γίνεται στο αιμοδυναμικό εργαστήριο
-
Θα είστε ξύπνιος κατά τη διάρκεια της εξέτασης
-
Σε αποστειρωμένο περιβάλλον γίνεται τοπική νάρκωση στην περιοχή παρακέντησης (συνήθως ψηλά στο μηρό) όπου θα τοποθετηθεί ένα μικροσκοπικό πλαστικό σωληνάκι μέσα στην αρτηρία. Δεν αισθάνεσθε πόνο κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
-
Μέσα από το μικροσκοπικό αυτό σωληνάκι, άλλοι μικροί καθετήρες με διάμετρο δύο χιλιοστά περίπου (μικρά σωληνάκια σαν μακαρόνι), οδηγούνται ανώδυνα και χωρίς να τους αισθάνεσθε στην περιοχή της καρδιάς
-
Οι καθετήρες επιτρέπουν τη χορήγηση ακτινοσκιερού υγρού μέσα στις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, απεικονίζεται το αρτηριακό δίκτυο της καρδιάς (στεφανιογραφία) και ελέγχεται η κατάσταση των αρτηριών. Η όλη διαδικασία παρακολουθείται στην οθόνη και καταγράφεται. Η διάρκεια της εξέτασης είναι συνήθως 30-45 λεπτά.
